13. Safety Alerts
 >  Elektrisering bij het maken van een eindsluiting door een VLF-test
Wat is er gebeurd?


A.Hak is als onderaannemer werkzaam op een nieuw zonnepark om middenspanningskabels aan te leggen en af te monteren. Op 9 oktober 2024 maakt een monteur een eindsluiting in een inkoopstation. Daarvoor werkt de monteur de kabel aan met een schilapparaat. Op hetzelfde moment voert een testmonteur van de hoofdaannemer een beproeving van de kabel uit. De monteur van A.Hak wordt blootgesteld aan 18 kV en ongeveer 6mA. Na controle en een nacht ter observatie in het ziekenhuis heeft de monteur nog steeds klachten. Mogelijk is er sprake van blijvend letsel.

In deze Safety Alert staan we stil bij de maatregelen die getroffen moeten worden om dit naar de toekomst toe te voorkomen.

Hoe kon dit gebeuren?


  • De “beproeving van” en de “montage op” dezelfde kabel hebben tegelijkertijd plaatsgevonden.
  • De beproeving was niet gepland om op de bewuste kabel uitgevoerd te worden; de beproeving is op de verkeerde kabel uitgevoerd.
  • Er zijn geen afspraken gemaakt tussen de hoofdaannemer en A.Hak over het veilig stellen van de kabels. De hoofdaannemer heeft volgens hun LOTOTO-procedure een eigen slot geplaatst en later ook weer bewust weggehaald. 
  • A.Hak heeft de kabel waarop gemonteerd werd niet zelf veiliggesteld (fysiek of met een eigen LOTOTO-slot).
  • V&G-coördinatie op conflicterende handelingen is onvolledig bewerkstelligd.
  • In het ontwerp is bepaald dat in dit geval de voedende kant niet de meest linkse kant van de trafo is. Dit is anders dan normaal.
  • Door planningswijzigingen zijn de montagehandelingen een dag opgeschoven, de beproevingswerkzaamheden hadden niet op deze dag uitgevoerd hoeven te worden.
Afbeelding: Aangewerkte kabel in het inkoopstation
Welke maatregelen moeten we nemen?


  • Overtuig jezelf er altijd van dat de situatie veilig is: stel te allen tijde kabels veilig waarop gemonteerd wordt. Hiervoor zijn meerdere mogelijkheden om te voorkomen dat de kabel onbewust onder spanning gezet of ingeschakeld kan worden:
    • Fysieke afscherming en afsluiting met persoonlijke sloten en waarschuwingsborden (de LOTOTO-procedure);
    • Controle van het andere eind van de kabel, waarna deze locatie afgezet wordt;
    • Fysieke aanwezigheid bij het andere eind van de kabel.
  • Zorg voor schriftelijke afspraken met de installatie- en/of werkverantwoordelijke. De grondslag hiervoor ligt in de NEN 3840, NEN 3140, BEI-BHS of BEI-BLS. Middelen hiervoor zijn bijv. het werkplan en/of schakelplan.


NB In deze Safety Alert wordt gesproken over elektrotechnische handelingen, maar het veiligstellen geldt ook voor gas- / water- / warmtetechnische handelingen en -installaties met hun eigen veilige bedrijfsvoeringsprocedures zoals VIAG en VEWA.




Bespreek het met je collega's!


Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Hoe ga jij om met deze situaties in jouw werkomgeving?
  2. Wist jij dat er wetten/regels waren?
  3. Hoe ben je hier achter gekomen?

Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.